Op basis van haar ervaring bij het Dingdingdong Instituut, dat zij samen met Emilie Hermant heeft opgericht, en op basis van de pragmatische filosofie van John Dewey, verdedigt Valerie het idee dat er voor elk probleem een publiek bestaat, en dat het de taak is dat publiek op te bouwen:

“Volgens de pragmatische filosoof John Dewey is onderzoek, het onderzoek waarmee onderzoekers en kunstenaars zich bezighouden, op zich al een ervaring die de lopende ervaring aanvult en uitbreidt naar andere mogelijkheden. Met andere woorden, om de term politiek zijn volle betekenis te geven, het onderzoek is ook de opkomst van het publiek. Het publiek in het enkelvoud bestaat niet, in de zin van het soevereine volk vertegenwoordigd door zijn officiële gekozen vertegenwoordigers en belichaamd door de staat. Integendeel, voor elke “oorzaak” of “probleem” moet een publiek ontstaan.” Er is dus niet één, maar meerdere publieken – geïnteresseerd in en getransformeerd door concrete problemen – die verschijnen en verdwijnen, afhankelijk van hun staat van oplossing. Als er sprake is van een “crisis van het publieke”, dan is dat in de zin van Dewey, die van het spontaan ontstaan van publieken die zich bezighouden met het verdedigen van hun belangen op dat moment.”  Dewey (J.), The Public and its Problems (1927), trans. Joëlle Zask, Gallimard, 2003.

De betrokken actoren zijn volgens Pihet een kern van actoren die zich verenigen om de problematische situatie te veranderen, en die eventueel een publiek moeten mobiliseren. Dus, in plaats van te proberen een groot, onbekend publiek te “bereiken” of bewust te maken, houdt de coproductie van kennis in dat men zich afvraagt: hoe kunnen we een publiek rond het probleem opbouwen? En welke apparaten moeten daarvoor worden gemaakt?

In de Co-create projectoproep wordt deze vraag echter anders gesteld. Om co-creatie aan te gaan, moet eerst gewerkt worden aan het creëren van een betekenisgemeenschap. Dit betekent dat het werk van het identificeren, mobiliseren en opbouwen van een gemeenschap van betekenis moet plaatsvinden voordat de aanvraag wordt ingediend. Niettemin is de eerste fase van het project, “phasing-in” genoemd, die 18 maanden duurt, voor sommige projecten de gelegenheid om hun gemeenschap van betekenis te versterken, wanneer het consortium, Innoviris en de jury van mening zijn dat er een gebrek is aan vaardigheden, verbonden actoren en gekoppelde kennis om de uitdagingen van co-onderzoek aan te gaan en samen een transformatie te overwegen.

In nog andere gevallen komt het publiek spontaan in actie om een dringende kwestie aan te pakken, zoals in het geval van de gemeenschap van vrouwen in Bure die zich organiseerde tegen het begraven van radioactief afval onder hun grond, of de leden van het Brusseau-project, die zich organiseerden tegen het voorgestelde stormbekken op het Flageyplein in Brussel, waaruit vervolgens een CC-project ontstond. 

In alle gevallen is “aanvaarden dat men betrokken is, aanvaarden dat men getransformeerd wordt”, zoals Pihet opmerkt. Voor elke onderzoeksactie moet men zich afvragen: Wie is het doelpubliek? Wat moet er worden veranderd om de situatie voor elke bij het probleem betrokken actor bevredigend te maken? Elke actor moet zich betrokken voelen en “belang vinden” bij het co-onderzoek. Hiervoor is het ook belangrijk om de manieren te beschrijven waarop elke stakeholder samenwerkt om de verschillende praktijken te begrijpen die betrokken zijn bij de co-constructie van kennis (zie de vraag “Is er een “juiste” manier om co-onderzoek te doen?”).

« Selon le philosophe pragmatiste John Dewey, l’enquête, celle dans laquelle s’engagent les chercheurs et les artistes est en elle-même une expérience qui s’ajoute à l’expérience en cours et la prolonge dans d’autres possibles. Dit autrement, pour redonner au terme politique tout son sens, l’enquête c’est aussi l’émergence de publics. Le public au singulier n’existe pas, au sens du peuple souverain représenté par ses élus officiels et incarné par l’État. Au contraire, il faut faire émerger un public pour chaque « cause » ou « problème ». Ainsi, il n’y a pas un, mais de multiples publics – intéressés par des problèmes concrets et transformés par ceux-ci –  qui apparaissent et disparaissent, en fonction de leur état de résolution. Si « crise du Public » il y a, c’est au sens de Dewey, celle de l’émergence spontanée des publics qui se préoccupent de défendre leurs intérêts à ce moment-là. »  Dewey (J.), Le public et ses problèmes (1927), trad. Joëlle Zask, Gallimard, 2003.

Les acteurs concernés, suivant Pihet, sont un noyau d’acteurs qui s’unissent pour transformer la situation problématique, qui peut-être vont devoir mobiliser des publics. Aussi, plus que de chercher à « atteindre » ou sensibiliser un large public non-identifié, la co-production de savoir engage de se demander : comment construire un public autour du problème ? Et quels sont les dispositifs à créer pour ce faire ?

Dans l’Action Co-création, cette question se pose toutefois différemment. Pour entrer en co-création, un travail préalable pour faire communauté de sens est nécessaire. Cela suppose que le travail d’identification, de mobilisation, et de constitution d’une communauté de sens doit avoir lieu avant le dépôt de dossier. Néanmoins, la première phase du projet, appelée « phasing-in », d’une durée de 18 mois, est pour certains projets l’occasion de renforcer leur communauté de sens, là où le consortium, Innoviris et le jury estiment qu’il manque des compétences, des acteurs alliés et des savoirs reliés permettant de relever les défis de la co-recherche et d’envisager ensemble une transformation.

Dans d’autre cas encore, le public se construit et se mobilise spontanément face à la nécessité de répondre à une problématique urgente, comme dans le cas de la communauté de femmes de Bure qui s’est organisée contre l’enfouissement de déchets radioactifs sous leur sol, ou les membres du projet Brusseau, qui se sont organisés contre le projet de bassin d’orage de la place Flagey à Bruxelles, ce qui a ensuite donné lieu à un projet CC. 

Dans tous les cas, « Accepter que l’on soit concerné, c’est accepter d’être transformé », comme le souligne Pihet. Il convient de se demander, à chaque action de recherche : à qui s’adresse-t ’on ? Qu’est-ce qu’il est nécessaire de transformer pour que la situation soit satisfaisante pour chaque acteur concerné par la problématique ? Chaque acteur doit se sentir concerné et « trouver un intérêt » dans la co-recherche. Pour cela, il est également important de décrire les modalités de collaboration de chaque acteur afin de comprendre les différentes pratiques engagées dans la co-construction de savoir (voir question “Y a-t-il une “bonne” manière de faire de la co-recherche ?”)